Ulga podatkowa dla honorowych krwiodawców

Na rozliczenie z fiskusem pozostało coraz mniej czasu, dlatego dziś znów w Serwisie Inwestora kilka słów o podatkach. Osoby, które w ubiegłym roku oddawały bezpłatnie krew lub jej składniki mogą zmniejszyć dzięki temu zobowiązania wobec urzędu skarbowego. Darowizna na cele krwiodawstwa podlega 6-proc. limitowi obliczanemu wspólnie dla kilku rodzajów darowizn, co może oznaczać, że nie uda się całej ulgi na krew odliczyć od dochodu. Ale w niektórych sytuacjach pozostałą, nieodliczoną część można odjąć także od przychodu.

Z ulgi na krew możesz skorzystać tylko, jeśli jesteś w stanie udowodnić to fiskusowi. Czego ma prawo zażądać urząd skarbowy? Zaświadczenia o ilości pobranej krwi, które wydaje instytucja przyjmująca krew. Przy czym nie ma obowiązku dołączania go do rocznego zeznania podatkowego - trzeba je jednak przechowywać na wypadek kontroli fiskusa przez 5 lat, licząc od końca roku, w którym składamy PIT. Zatem w przypadku zeznania za 2011 r., składanego do końca kwietnia 2012 r., zaświadczenie od instytucji krwiodawstwa powinieneś przechowywać do końca 2017 r.

W jaki sposób honorowi krwiodawcy powinni rozliczyć ulgę?

Każdy litr oddanej w ubiegłym roku krwi lub jej składników mnożymy przez 130 zł i w ten sposób uzyskujemy kwotę przysługującego odliczenia.

Przykład
Jeśli honorowy krwiodawca oddał bezpłatnie 2,5 l krwi oraz 1,5 l osocza, może uwzględnić w zeznaniu kwotę 520 zł (4 l x 130 zł).

Osoby, których zarobki opodatkowane są na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej i stawek 18% i 32% (formularze PIT-37 i PIT-36), ulgę na krew odliczają od dochodu.

Zatem w naszym przykładzie honorowy krwiodawca odliczy od dochodu 520 zł, co oznacza, że zaoszczędzi na podatku prawie 94 zł  (jeśli jego dochód mieści się w pierwszej grupie podatkowej, czyli w kwocie 85 528 zł) lub ok. 166 zł (jeśli jego dochód przekracza pierwszy próg i płaci w związku z tym podatek w wyższej, 32% stawce).

 Natomiast osoby opodatkowane ryczałtem ewidencjonowanym (formularz PIT-28) odliczają ulgę od przychodu. Co prawda PIT-28 (obejmujący m.in. prywatny najem) należało złożyć do 31 stycznia, ale jeśli nie uwzględniliśmy w nim odliczeń związanych z honorowym krwiodawstwem, można to jeszcze zrobić, składając korektę zeznania. Może mieć to znaczenie szczególnie wtedy, gdy na przykład zarobki z etatu nie pozwoliły na odliczenie całej ulgi na krew.

W sytuacji, gdy honorowy dawca krwi przekazał na przykład także darowiznę na cele kultu religijnego lub na rzecz organizacji pożytku publicznego, może się okazać, że łączna wartość darowizn przekroczyła wyznaczony limit odliczeń od dochodu w PIT-37 (uwaga, do limitu 6% nie wlicza się darowizn na cele charytatywno-opiekuńcze Kościoła).

Jeśli jednak podatnik dodatkowo zarabia na przykład na prywatnym najmie lub prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem, może nieodliczoną ulgę od dochodu odliczyć od przychodu (choć, jak wspomnieliśmy wcześniej, w tym momencie już tylko przez korektę zeznania PIT-28). Ale tylko nieodliczoną część - należy uważać, by tej samej kwoty nie odliczyć dwukrotnie w dwóch zeznaniach.

Oznacza to, że w sytuacji, gdy dochód naszego przykładowego podatnika pozwoliłby mu na odliczenie w PIT-37 tylko 400 zł z 520 zł, pozostałą część, czyli 120 zł, może odliczyć od przychodu w PIT-28.

Nie wszyscy honorowi krwiodawcy mogą jednak skorzystać z ulgi na krew. Ograniczenia dotyczą przedsiębiorców, którzy rozliczają się z fiskusem za pomocą podatku liniowego i karty podatkowej, jeśli działalność gospodarcza jest ich jedynym źródłem dochodu (jeśli jednak zarabiają dodatkowo na przykład na etacie, mogą odliczyć ulgę na krew od dochodów z tego tytułu).

Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych według MSSF i UoR

Polskie regulacje oraz międzynarodowe są zbieżne jeśli chodzi o poniższe zasady:

1) Amortyzacji podlega wartość początkowa, pomniejszona o szacowaną wartość końcową, o ile jest ona istotna,

2) Okres amortyzacji powinien być adekwatny do okresu użytkowania środka trwałego,

3) Możliwe stosowanie jest różnych metod amortyzacji,

4) Odpisy amortyzacyjne powinny być równoważone przez korzyści ekonomiczne uzyskane przez podmiot z tytułu używania środków trwałych.

Zasadniczo przyjąć można, że w MSSF i uor amortyzację liczymy od ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, pomniejszoną o wartość końcową środka trwałego, ale według MSSF na wartość początkową środka trwałego wpływają także koszty demontażu lub renowacji miejsca, o czym była mowa wcześniej.

Największą różnicą w amortyzacji według MSSF i uor jest przedmiot amortyzacji. Według MSSF dany rzeczowy składnik aktywów w wielu przypadkach będzie rozdzielony na odrębne obiekty, dla których wymagane będzie odrębne ustalenie okresu ich użytkowania lub nawet metody amortyzacji. Przykładowo, jeśli za środek trwały przyjmiemy samolot, to należy w nim wyróżnić co najmniej trzy odrębne obiekty inwentarzowe dla celów amortyzacji: kadłub z rzeczowym wyposażeniem, silniki i systemy elektroniczne. W przypadku lokomotywy będzie to system jezdny, system napędowy, kadłub.

Inną różnicą w liczeniu amortyzacji rzeczowego majątku trwałego jest moment rozpoczęcia amortyzacji. Według MSSF rozpoczynasz od momentu przyjęcia do użytkowania. W przypadku podmiotów stosujących uor zwykle jest to miesiąc następujący po miesiącu przyjęcia do użytkowania (W Polsce robi tak zdecydowana większość firm ze względu na przepisy podatkowe, chociaż nie wynika to z uor. Mimo tego, że Uor generalnie nie dopuszcza liczenia amortyzacji tak jak w przepisach podatkowych, to w praktyce wiele podmiotów robi to na podstawie przepisów podatkowych, aby nie było rozbieżności).

Różnice występują również w metodach liczenia amortyzacji. Uor dopuszcza przykładowo takie metody jak naturalna, liniowa, degresywna i progresywna. MSR 16 określa jedynie ogólnie, że amortyzacja odzwierciedla tryb konsumowania przez jednostkę gospodarczą korzyści ekonomicznych ze składnika aktywów (wskazuje na wielość metod amortyzacji), natomiast polskie prawo podatkowe tylko liniową i degresywną. Rezultatem tego jest stosowanie w praktyce metody tylko liniowej lub degresywnej.

Kolejną różnicą jest weryfikacja metody i okresu amortyzacji. Uor nie dopuszcza weryfikacji metody amortyzacji, możliwa zgodnie z uor jest tylko weryfikacja okresu amortyzacji, a przez to stawek odpisów okresowych. Według MSSF jest możliwa, a nawet oczekiwana weryfikacja i metody, i okresu amortyzacji, na przykład na koniec okresu sprawozdawczego, ale także w ciągu okresu sprawozdawczego. Zmiana stawek odpisów amortyzacyjnych według uor może nastąpić wyłącznie z początkiem następnego okresu sprawozdawczego. Według MSSF zmiana taka powinna nastąpić od razu, kiedy przesłanki na to wskazują.

Przekazanie rzeczowych aktywów trwałych właścicielom jako forma podziału zysku

Zakres stosowania interpretacji KIMSF 17

Zgodnie z § 3 KIMSF 17, interpretacja ta ma zastosowanie do następujących typów, niemających charakteru wzajemnego, przekazania aktywów przez jednostkę na rzecz jej właścicieli występujących w charakterze udziałowców:

a) przekazania aktywów niegotówkowych (np. w postaci rzeczowych aktywów trwałych, przedsięwzięć zgodnie z definicją w MSSF 3, udziałów w innej jednostce lub grup do zbycia zgodnie z definicją w MSSF 5); oraz

b) wypłat dających właścicielom prawo wyboru formy przekazania aktywów: aktywów niegotówkowych lub środków pieniężnych.

Jak wynika z § 4 KIMSF 17, interpretacja ma zastosowanie tylko do takiego przekazania aktywów niegotówkowych, w którym wszyscy właściciele tej samej klasy instrumentów kapitałowych są traktowani w jednakowy sposób. Oznacza to, że jej uregulowania nie będą odnosić się do sytuacji, w której aktywa niegotówkowe przekazywane są określonemu udziałowcowi lub wspólnikowi, podczas gdy nie zaoferowano ich innym udziałowcom bądź wspólnikom tej samej klasy. W praktyce, tego rodzaju uprzywilejowanie podyktowane może być m.in. umownym zastrzeżeniem określonej formy podziału zysku dla poszczególnych wspólników bądź też faktem posiadania przez określonego udziałowca (akcjonariusza) udziałów (akcji) uprzywilejowanych, dających mu np. prawo wyboru formy przekazania aktywów spośród aktywów rzeczowych lub środków pieniężnych.

Przykład W dniu 30 czerwca 2012 zgromadzenie wspólników spółki ZET Sp. z o.o. podjęło uchwałę, zgodnie z którą część zysku wypracowanego przez spółkę za rok 2011 przeznaczona zostanie na wypłatę dywidendy. Jak wynika z umowy spółki, jeden z jej wspólników posiada udziały uprzywilejowane w ten sposób, że w przypadku wypłaty dywidendy, ma on prawo wyboru formy jej otrzymania spośród zaproponowanych przez spółkę aktywów rzeczowych lub środków pieniężnych. W związku z powyższym spółka ZET Sp. z o.o. zaproponowała w/w wspólnikowi możliwość wyboru formy przekazania mu dywidendy spośród 2 samochodów osobowych, stanowiących majątek spółki lub środków pieniężnych. Pozostali wspólnicy spółki posiadają udziały nieuprzywilejowane, w związku z czym przypadająca na nich część dywidendy zostanie im wypłacona w formie pieniężnej. W powyższym przypadku, interpretacja KIMSF 17 nie będzie miała zastosowania, gdyż nie wszyscy właściciele tej samej klasy instrumentów kapitałowych (w tym przypadku udziałów) są traktowani w jednakowy sposób przy przekazywaniu aktywów niegotówkowych.

Drugim istotnym wyłączeniem zakresu obowiązywania KIMSF 17, będą przypadki przekazania aktywów niegotówkowych, w wyniku których aktywa te są ostatecznie kontrolowane przez tę samą stronę lub strony zarówno przed ich przekazaniem, jak i po przekazaniu (dotyczy to zarówno jednostkowych, jak i skonsolidowanych sprawozdań finansowych jednostki przekazującej aktywa) - por. § 5 KIMSF 17. W praktyce, ograniczenie to dotyczyć będzie przede wszystkim sytuacji związanych z podejmowaniem różnego rodzaju działań restrukturyzacyjnych, polegających na wypłacie dywidendy w formie udziałów/akcji, posiadanych przez jednostkę przekazującą dywidendę, w jednostce od niej zależnej. W wyniku takiej transakcji, udziały/akcje nadal będą bowiem kontrolowane przez jednostkę dominującą w stosunku do jednostki zobowiązanej do wypłaty dywidendy (tj. z punktu widzenia grupy kapitałowej nie ulegnie zmianie zakres sprawowania kontroli nad jednostką, której udziały/akcje zostały przekazane).

Powyższe ograniczenie w mniejszym stopniu dotyczyć będzie natomiast przypadków wypłaty dywidendy w formie rzeczowych aktywów trwałych. Nie oznacza to jednak, że w praktyce sytuacje takie nie mogą wystąpić. Jako przykład podać można wypłatę dywidendy w formie środka trwałego jedynemu wspólnikowi spółki, wspólnikowi posiadającemu większościowy pakiet udziałów/akcji bądź też wspólnikom, którzy w wyniku uzgodnień umownych, są łącznie zdolni do kierowania polityką finansową i operacyjną danej jednostki. Jak bowiem wynika z § 6 KIMSF 17, zakresem interpretacji nie jest objęte przekazanie aktywów niegotówkowych, gdy zarówno przed przekazaniem, jak i po przekazaniu aktywów, grupa poszczególnych udziałowców otrzymujących takie składniki majątku sprawuje łącznie, w wyniku uzgodnień umownych, władzę nad jednostką przekazującą dywidendę (w takich przypadkach udziałowcy kontrolują aktywa zarówno przed ich przekazaniem, jak i po przekazaniu).

Przykład W dniu 30 czerwca 2012 r. zgromadzenie wspólników spółki Beta Sp. z o.o. podjęło uchwałę, zgodnie z którą część zysku wypracowanego przez spółkę za rok 2011 przeznaczona zostanie na wypłatę dywidendy. Zgodnie z treścią podjętej uchwały, dywidenda wypłacona zostanie w formie niezabudowanego gruntu, stanowiącego środek trwały spółki Beta Sp. z o.o. Na dzień podjęcia uchwały, całość udziałów w spółce Beta Sp. z o.o. była w posiadaniu jej jedynego wspólnika - spółki Alfa S.A. W powyższym przypadku, interpretacja KIMSF 17 nie będzie miała zastosowania do transakcji przekazania dywidendy w formie niezabudowanego gruntu, gdyż składnik ten będzie ostatecznie kontrolowany przez tę samą stronę - tj. spółkę Alfa S.A. - zarówno przed przekazaniem, jak i po jego przekazaniu. Przed przekazaniem spółka Alfa S.A. sprawowała nad nim bowiem kontrolę pośrednią (tj. poprzez spółkę Beta Sp. z o.o., dla której spółka Alfa S.A. jest jednostką dominującą, w myśl MSSF/MSR), natomiast po przekazaniu kontrola ta będzie miała charakter bezpośredni (grunt stanie się składnikiem jej majątku).

Skutki sprzedaży samochodu w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej

Problem:

Spółka cywilna kupiła w 2008 r. samochód ciężarowy i wprowadziła do środków trwałych (posiadał świadectwo homologacji). Od 1 stycznia 20010 r. spółka zawiesiła działalność, w grudniu 2012 r. spółka planuje zlikwidować działalność. Po korekcie od zakupu ww. samochodu został odliczony cały VAT. Wartość netto samochodu to 77.460 zł, wartość VAT to 17.041 zł. Czy w grudniu jeden z właścicieli spółki może wykupić ten samochód? Obecnie wspólnicy zgłoszeni są do rozliczeń podatku dochodowego w formie ryczałtu, VAT rozliczamy kwartalnie. Spółka wystawi fakturę VAT dla jednego z właściciela. Czy mimo zawieszenia spółka miała obowiązek złożenia korekt VAT na koniec każdego roku? Jak powinna postąpić w przypadku nie sprzedania tego środka trwałego? Czy wyłącza się z 5-letniego okresu korekty odliczonego VAT okres zawieszenia?

Odpowiedź:

Spółka może dokonać sprzedaży w grudniu samochodu jednemu ze wspólników, tj. w trakcie zawieszenia działalności. Ponieważ od nabycia samochodu spółka odliczyła VAT w całości, jego sprzedaż podlegała będzie opodatkowaniu na zasadach ogólnych, tj. 23% VAT oraz skutkować będzie obowiązkiem rozliczenia tej transakcji w deklaracji VAT.

Nie sprzedanie samochodu na dzień rozwiązania spółki skutkować będzie obowiązkiem ujęcia go w remanencie likwidacyjnym i rozliczeniem na jego podstawie należnego VAT z fiskusem, na dzień rozwiązania spółki.

Okresu zawieszenia działalności nie wyłącza się z 5-letniego okresu korekty odliczonego uprzednio VAT. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, przez czynnych podatników VAT zwalnia z obowiązku składania deklaracji VAT, za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy.

Nie dotyczy ono jednak następujących sytuacji:

• podatników dokonujących WNT,
• podatników dokonujących importu usług lub nabywających towary - w zakresie których są podatnikiem,
• okresów rozliczeniowych, których zawieszenie to nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego,
• okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego.

Z powyższego wynika, że zawieszenie działalności zwalnia zasadniczo z obowiązku składania deklaracji VAT, ale jej nie zabrania, natomiast w niektórych sytuacjach ich składanie jest konieczne. Przepisy nie wyłączają okresu zawieszenia działalności z 5-letniego okresu korekty odliczonego wcześniej podatku naliczonego. Nie oznacza to jednak, że w trakcie trwania zawieszenia działalności, spółka miała obowiązek dokonywanie korekt rocznych odliczonego uprzednio VAT.

Przedstawione stanowisko potwierdził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w indywidualnej interpretacji z 13 października 2010 r. nr IBPP1/443-658/10/ES, w której stwierdził:
(...)Samo, więc zaprzestanie używania towarów w związku z zawieszeniem działalności przedmiotowej sprawie nie wywołuje skutków w postaci konieczności dokonania korekty odliczonego podatku. Z kolei likwidacja działalności gospodarczej, jeśli nastąpiłaby w okresie korekty mogłaby w pewnych okolicznościach spowodować konieczność skorygowania odliczonego podatku VAT.

Z przedstawionej w pytaniu sytuacji wynika jednak, że od nabycia samochodu ciężarowego odliczony został VAT w pełnej wysokości, co wskazuje na to, że został on nabyty wyłącznie na cele działalności opodatkowanej, zatem sam fakt zawieszenia działalności nie miał wpływu na prawo do tego odliczenia i obowiązek składania deklaracji z korektą roczną odliczonego VAT.

W okresie zawieszenia działalności spółka może podejmować pewne przewidziane prawem czynności, do których należy m.in. sprzedaż posiadanych środków trwałych i wyposażenia.

Sprzedaż samochodu ciężarowego w grudniu jednemu ze wspólników skutkować będzie obowiązkiem jej opodatkowania 23% stawką VAT oraz złożeniem deklaracji VAT, za grudzień 2012 r. Sam fakt złożenia deklaracji VAT z tego tytułu nie będzie jednoznaczny ze wznowieniem działalności tylko spełnieniem obowiązku wynikającego z art. 99 ust. 7b pkt 5 ustawy o VAT.

Rozwiązanie spółki cywilnej z końcem grudnia 2012 r. i nie sprzedanie do tego czasu posiadanych przez spółkę środków trwałych - w tym przedmiotowego samochodu ciężarowego, skutkować będzie obowiązkiem ujęcia ich w remanencie likwidacyjnym, zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o VAT, w celu ustalenia wartości i kwoty podatku należnego od posiadanych na ten dzień zapasów. Należało będzie ująć w nim towary handlo­we, środki trwałe, wyposażenie przy nabyciu, których spółce przysługiwało prawo do odliczenia VAT. Nie ma przy tym znaczenia, czy środki trwałe zostały zamortyzo­wane, czy też nie.


§ Podstawa prawna:

• art. 14, art. 91 ust. 1 i 2, art. 99 ust. 7a i 7b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.);
• art. 14a ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2010 r. nr 220, poz. 1447 ze zm.).

Rzeczowy majątek trwały

Model wartości przeszacowanej zgodnie z MSR 16

Definicja wartości godziwej w MSSF i uor jest co do zasady zgodna. Model wartości przeszacowanej zgodnie z MSR 16 może być stosowany - tylko i wyłącznie wtedy, gdy wartość godziwa może być określona w sposób wiarygodny. Ujęcie księgowe w MSR 16 i uor przeszacowania rzeczowego majątku trwałego jest zgodne. W celu lepszego zobrazowania spójrz na poniższy przykład.

Polityka rachunkowości spółki X zakłada, że grunty są wyceniane według modelu wartości przeszacowanej. Spółka w 2007 r. zakupiła działkę budowlaną za 180.000,00 PLN. Na koniec każdego roku obrotowego spółka wyceniała grunt i otrzymywała następujące dane:

• 2007 - 250.000,00 PLN
• 2008 - 170.000,00 PLN
• 2009 - 260.000,00 PLN
• 2010 - 270.000,00 PLN

Opis operacji (pomijamy dla ułatwienia prezentacji rozliczenia z tytułu odroczonego podatku dochodowego):

1. Wycena gruntu do wartości godziwej -2007 r. Dodatnia różnica 70.000,00 PLN (250.000,00 - 180.000,00 ) księgowana jest na konto Ma "Kapitał z aktualizacji wyceny", po stronie Wn w analityce środków trwałych "Grunty".
2. Wycena gruntu do wartości godziwej -2008 r. Ujemna różnica z przeszacowania 80.000,00 PLN (170.000,00 - 250.000,00) zmniejsza kapitał z aktualizacji wyceny o 70.000,00 PLN, pozostała część 10.000,00 księgowana jest w kosztach okresu.
3. Wycena gruntu do wartości godziwej -2009 r. Dodatnia różnica 90.000,00 PLN (260.000,00 PLN - 170.000,00 PLN), odnoszona jest w wysokości 10.000,00 PLN (wcześniejsze koszty!!!) na konto Ma "Pozostałe przychody operacyjne", natomiast pozostałe 80.000,00 PLN zwiększa konto Ma "Kapitał z aktualizacji wyceny".
4. Wycena gruntu do wartości godziwej - 2010 r. Dodatnia różnica z przeszacowania 10.000,00 PLN (270.000 - 260.000) odnoszona jest na konto Wn "Środki trwałe" - w analityce "Grunty" oraz na konto Ma "Kapitał za aktualizacji wyceny" jako zwiększenie wartości.

Zgodnie z § 35 MSR 16 w przypadku gdy pozycja rzeczowego majątku trwałego jest przeszacowywana, umorzenie również jest odpowiednio przeszacowywane.

Możesz tego dokonać na dwa sposoby:

1) proporcjonalnie przeliczyć umorzenie w związku z ze zmianą wartości bilansowej brutto składnika aktywów, w taki sposób aby wartość bilansowa składnika aktywów była równa jego wartości przeszacowanej, lub

2) drogą eliminacji umorzenia z wartości bilansowej brutto danego składnika aktywów, w taki sposób, aby wartość netto bilansowa została skorygowana do jego przeszacowanej wartości - stosowana zazwyczaj przy nieruchomościach podlegających amortyzacji.

Nowy wyrok w sprawie odliczania VAT od paliwa

Nowy wyrok w sprawie odliczania VAT od paliwa

WSA z Białegostoku wypowiedział się na temat zakupu paliwa do samochodów demonstracyjnych

PROBLEM: Czy można odliczyć VAT z tytułu zakupionego paliwa do niewprowadzonych do ewidencji środków trwałych samochodów osobowych służących okresowo jako samochody testowe?

STANOWISKO SĄDU: Można odliczać VAT od paliwa do samochodów demonstracyjnych. Nie ma żadnych podstaw, aby pozbawić podatnika (dealera samochodów) prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia paliwa do napędu pojazdów służących do jazd próbnych. Sąd wskazał na przepisy ustawy zmieniającej. Użyty w art. 3 ust. 2 pkt 7 lit. a ustawy zmieniającej termin "odprzedaż" obejmuje takie rodzaje działalności gospodarczej podatnika, w ramach których nabywane samochody (pojazdy) są - jako towary handlowe - przeznaczone do ich dalszego zbycia.

Pojazdy nabyte przez spółkę tylko czasowo używane są jako samochody demonstracyjne, a zasadniczo są przeznaczone do odsprzedaży. Samochody te nie przestają więc być traktowane jako towary handlowe, jak również nie stanowią własności prywatnej podatnika. Podatnik ma zatem prawo odliczyć podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących nabycie paliwa wykorzystywanego do napędu samochodów demonstracyjnych (wyrok WSA w Białymstoku z 5 stycznia 2012 r., sygn. I SA/Bk 416/11).




§ Podstawa prawna:

• Art. 86 ust. 1 uptu.
• Art. 3 ust. 1, ust. 2 pkt 7 lit. a, art. 4 ustawy z 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (Dz.U. z 2010 r. nr 247, poz. 1652).

Jak prawidłowo sporządzić RZiS?

Metody i formę sporządzania rachunku zysków i strat.

Zgodnie z ustawą oraz standardami międzynarodowymi rachunek zysków i strat jest sporządzany metodą mieszaną, co oznacza, że w odniesieniu do jednych pozycji stosujesz metodę brutto polegającą na odrębnym ujmowaniu kosztów i przychodów z określonych rodzajów działalności, a w odniesieniu do innych metodę netto, co oznacza, że wykazujesz wynik z poszczególnych rodzajów działalności, bez przedstawiania kosztów i przychodów, które się na niego złożyły. Stąd w miejsce np. pozostałych przychodów możesz np. użyć nazwy: pozostałych dochodów lub dochodów finansowych. Nie obawiaj się, że pojęcie "dochód" występuje formalnie w prawie podatkowym. Ważne jest to, co dana pozycja zawiera, a nie jak się nazywa. Od tego jest informacja dodatkowa, byś mógł w niej przedstawić swój pogląd na te sprawy.

MSSF dopuszcza dwie formy sprawozdania: drabinkową, w której przychody z określonej grupy są bezpośrednio porównywane z kosztami ich uzyskania, a zyski ze stratami, oraz dwustronnej tabeli, w której jedna strona jest przeznaczona do ujmowania kosztów i strat, a druga - przychodów i zysków. W ustawie przyjęta jest obecnie wyłącznie forma drabinkowa.

Rachunek zysków i strat może być sporządzony w jednym z dwóch wariantów: kalkulacyjnym oraz porównawczym. W każdym z wariantów inaczej prezentowane są informacje o kosztach zwykłej działalności operacyjnej podmiotu. MSR 1 wskazuje, że jednostka powinna wybrać ten wariant, który dostarcza wiarygodne i bardziej przydatne informacje.

Zmiana stanu zapasów koryguje nie przychody, ale koszty. Metoda prezentacji kosztów w układzie funkcjonalnym wymaga klasyfikacji kosztów zgodnie z przyporządkowaniem do działu/rodzaju działalności. Jako wymóg minimum należy ujawnić koszt własny sprzedaży oddzielnie od innych kosztów. Ta metoda dostarcza użytkownikom bardziej przydatnych informacji, szczególnie w przypadku produkcji, a nie handlu, ale z drugiej strony podział kosztów na poszczególne działy/rodzaje działalności wiąże się w dużej mierze z subiektywną oceną.

Zgodnie z MSR 1 wybór jednostki odnośnie do sposobu prezentacji kosztów zależy od czynników historycznych, uwarunkowań danego sektora oraz rodzaju działalności. Jeśli jednak jednostka zdecyduje się stosować układ funkcjonalny (kalkulacyjny), musi ujawniać dodatkowe informacje na temat kosztów w układzie porównawczym, w tym kwotę amortyzacji i kosztów świadczeń pracowniczych. Podobne wymogi stawia ustawa o rachunkowości. Standardy międzynarodowe nie narzucają układu i zakresu szczegółowości prezentacji pozycji przychodów oraz kosztów.

Przepisy polskie są bardziej wymagające. Ustawa o rachunkowości również dopuszcza możliwość sporządzania rachunku zysków i strat w układzie porównawczym lub kalkulacyjnym, jednak nie podaje wskazówek, który wariant jednostka powinna wybrać lub jakimi czynnikami powinna się kierować, dokonując wyboru. Zgodnie z ustawą rachunek zysków i strat powinien być sporządzony ściśle według podanego układu i powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym:

1. w załączniku nr 1, w wariancie kalkulacyjnym lub porównawczym, w zależności od wybory dokonanego przez kierownika jednostki - dla jednostek innych niż banki i zakłady ubezpieczeń,
2. w załączniku nr 2 - dla banków,
3. w załączniku nr 3 - dla zakładów ubezpieczeń.

W przypadku gdy jednostka przewiduje zaprzestanie określonego zakresu działalności mającego wpływ na przychody i koszty przyszłych okresów, przy zachowaniu zasady kontynuacji - odpowiednie przychody i koszty z tym związane należy wykazać odrębnie od przychodów i kosztów działalności kontynuowanej. Ustawa nie precyzuje jednak, co należy rozumieć przez zakres działalności, którego jednostka zamierza zaprzestać, ani nie określa sposobu, w jaki należy dane pozycje wyodrębnić. Zwróć ponadto uwagę, że w ustawie (art. 47 ust. 3) raczej błędnie ogranicza się prezentację działalności zaniechanej do przyszłości. Oczywiście powinno być wskazanie na obszary działalności zaniechanej w bieżącym i poprzednim okresie (porównawczym), gdyż inaczej nie miałoby to większego sensu. Zagadnienie podziału i odrębnej prezentacji rezultatów działalności konturowanej i zaniechanej zdecydowanie bardziej precyzyjnie porusza MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana.

Działalność zaniechana stanowi element jednostki, który został zbyty lub jest zakwalifikowany jako przeznaczony do sprzedaży oraz stanowi odrębną, ważną dziedzinę jej działalności lub geograficzny obszar działalności, jest częścią pojedynczego, skoordynowanego planu zbycia odrębnej, ważnej dziedziny działalności lub geograficznego obszaru bądź jest jednostką zależną nabytą wyłącznie z zamiarem jej odsprzedaży.

W odniesieniu do działalności zaniechanej należy bezpośrednio w sprawozdaniu wykazać pojedynczą kwotę obejmującą:

1. zysk lub stratę netto z działalności zaniechanej,
2. zysk lub stratę netto ujęte w momencie przeszacowania do wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia lub w momencie zbycia aktywów bądź grupy do zbycia stanowiących działalność zaniechaną.

Bezpośrednio w sprawozdaniu (rachunku zysków i strat lub odpowiednio w sprawozdaniu z całkowitego dochodu) lub w informacji dodatkowej należy następnie pojedynczą kwotę wykazaną w sprawozdaniu zaprezentować co do zasady (ale istnieją tu wyjątki - zob. § 33 (b) MSSF 5) w rozbiciu na:

1. przychody, koszty i zysk lub stratę okresu oraz odnoszące się do nich obciążenia podatkowe zgodnie z wymogami MSR 12 Podatek dochodowy,
2. zysk lub stratę ujęte w momencie przeszacowania do wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia lub w momencie zbycia aktywów lub grupy do zbycia stanowiących działalność zaniechaną oraz odnoszące się do nich obciążenia podatkowe zgodnie z wymogami MSR 12 Podatek dochodowy .

Środki trwałe - typowe błędy w sprawozdaniu finansowym

Poniżej zostały omówione najczęstsze błędy dotyczące środków trwałych, identyfikowane przez biegłego rewidenta w trakcie badania jednostkowych sprawozdań finansowych sporządzonych zgodnie z ustawą o rachunkowości (dalej: UoR) lub zgodnie z MSSF.

Nieprawidłowa - w świetle art. 28 ust. 1 pkt 1 UoR - wycena środków trwałych. Chodzi tu przed wszystkim o niewłaściwe określenie stawek, okresów i metod amortyzacji, a także o brak okresowej weryfikacji tych stawek i okresów. Zgodnie z art. 32 UoR stawka i okres amortyzacji muszą odzwierciedlać okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego. Tymczasem jednostki zazwyczaj ustalają stawki amortyzacyjne wyłącznie na podstawie przepisów podatkowych, co nie zawsze zapewnia spełnienie omawianego warunku. Z kolei brak okresowej weryfikacji poprawności stosowanych stawek i okresów amortyzacyjnych powoduje, że w księgach jednostki nieraz zawyżone są koszty rocznej amortyzacji, natomiast bilansowa wartość środków trwałych jest zaniżona. Może się zatem zdarzyć, że firma eksploatuje środki trwałe o zerowej wartości bilansowej, mimo że nadal używa ich w procesie produkcji.

Zaniechanie weryfikacji okresów i stawek amortyzacyjnych. Przepis art. 32 ust. 3 UoR nakazuje weryfikować okresy i stawki amortyzacji środków trwałych, przy czym przyjęta metoda amortyzacji (liniowa, degresywna lub ze współczynnikiem) nie powinna ulegać zmianie w okresie eksploatacji środka trwałego (taka zmiana oznaczałaby zmianę zasad rachunkowości, co w świetle przywołanych wyżej przepisów UoR w odniesieniu do amortyzacji środków trwałych jest zabronione).

Niedopuszczalne w świetle polskiego prawa bilansowego przeszacowanie środków trwałych "w górę". Według art. 28 ust. 7 UoR dopuszczalny jest jedynie odpis z tytułu utraty wartości środka trwałego. Jest to związane z art. 7 ust. 1 UoR, zgodnie z którym poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się przy zastosowaniu rzeczywiście poniesionych na ich nabycie (wytworzenie) cen (kosztów) i z zachowaniem zasady ostrożności. Dlatego spółki bardzo często korzystają z operatu szacunkowego rzeczoznawcy. Gdy wartość rynkowa przekracza wartość księgową, nie dokonuje się żadnych zapisów w księgach. Przeszacowania (według art. 28 ust. 1 pkt 1 UoR) można dokonać tylko w przypadku tzw. urzędowego przeszacowania środków trwałych na podstawie odrębnych przepisów.
W tym zakresie MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe proponuje inne podejście. Zgodnie z § 29 MSR 16 jednostka dokonuje wyboru zasady (polityki) rachunkowości dotyczącej sposobu wyceny opartego albo na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia (według § 30 MSR 16), albo na wartości przeszacowanej (według § 31 MSR 16). Przeszacowań dokonuje się na tyle regularnie, by wartość bilansowa nie różniła się w sposób istotny od wartości, która zostałaby ustalona przy zastosowaniu wartości godziwej na dzień bilansowy. Wartość godziwą gruntów oraz budynków ustala się zazwyczaj na podstawie wyceny opartej na ewidencji transakcji rynkowych, dokonywanej zwyczajowo przez profesjonalnych rzeczoznawców. Wartość godziwą maszyn i urządzeń stanowi na ogół ich wartość rynkowa ustalona na podstawie wyceny rzeczoznawców (§ 32 MSR 16).

Niedokonywanie odpisów z tytułu trwałej utraty wartości środków trwałych. Spółki często zapominają o tym w sytuacjach uzasadniających naliczenie takich odpisów - np. w razie zaprzestania użytkowania środka trwałego lub przeznaczenia go do zbycia czy w przypadku wygaśnięcia bądź rozwiązania umowy, na podstawie której używano obcy, lecz poddany ulepszeniu środek trwały. Zgodnie z art. 28 ust. 7 UoR odpis aktualizujący stanowi różnicę między wartością bilansową danego środka trwałego a jego ceną sprzedaży netto (lub inaczej ustaloną wartością godziwą), ale podstawą ustalenia, czy nastąpiła trwała utrata wartości uzasadniająca ujęcie straty z tego tytułu, powinna być wartość odzyskiwalna, o czym stanowi KSR 4 Utrata wartości aktywów.
Z kolei według MSR 16 odpis aktualizujący stanowi różnicę między wartością bilansową środka trwałego a jego wartością odzyskiwalną.
Dodatkowo, jeśli spółka sporządza sprawozdanie według MSSF, w odniesieniu do aktywów przeznaczonych do zbycia stosuje MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do zbycia oraz działalność zaniechana, zgodnie z którym tę część aktywów rzeczowych należy zaprezentować w bilansie w oddzielnej pozycji "Trwałe aktywa rzeczowe przeznaczone do zbycia". UoR nie precyzuje tej kwestii - w tym przypadku wszystkie środki trwałe (własne) prezentuje się w ogólnej pozycji "Rzeczowe aktywa trwałe", ale można także przenieść je do pozycji aktywów obrotowych, np. "Inne aktywa", i wyjaśnić w informacji dodatkowej charakter tych aktywów.

Niedokonanie zmian w kapitale z aktualizacji wyceny środków trwałych. Efekt przeszacowania środków trwałych zgodnie z art. 31 ust. 3 i 4 UoR odnosi się na kapitał z aktualizacji wyceny. Często jednak zdarza się, że w kolejnych latach te środki trwałe są sprzedawane. Wtedy należy odpowiednią cześć kapitału z aktualizacji wyceny, odpowiadającej danemu środkowi trwałemu, przenieść do kapitału zapasowego i zaprezentować w notach dodatkowych sprawozdania finansowego. Według MSSF operację tę przeprowadza się w korespondencji z zyskami zatrzymanymi lub z inną pozycją kapitałów własnych, która odzwierciedla zyski (straty) jednostki z lat ubiegłych. Niektórzy komentatorzy MSSF wskazują nawet, że operację przeniesienia zysków z kapitału z aktualizacji niefinansowych aktywów trwałych na inną pozycję kapitałów własnych można przeprowadzać w miarę użytkowania tych środków trwałych, w kwotach różnicy między amortyzacją sprzed przeszacowania i po przeszacowaniu.

Błędne ustalenie różnic kursowych w wartości początkowej środków trwałych. UoR dopuszcza ujmowanie kosztów finansowania zewnętrznego (odsetek, różnic kursowych) w wartości początkowej środka trwałego (art. 30 ust. 4 UoR). Warto jednak pamiętać, że:

• w przypadku dodatnich różnic kursowych i odsetek przychodowych od rachunku, na którym spółka posiada kredyt inwestycyjny, należy odpowiednio pomniejszyć wartość początkową środka trwałego, a nie ujmować je jako przychody finansowe w rachunku zysków i strat (art. 28 ust. 8 UoR);
• przepisy art. 16g ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie pozwalają zaliczyć do kosztów wytworzenia kosztów operacji finansowych, a zwłaszcza odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania - po dniu przyjęcia środka trwałego do używania (co powinno być potwierdzone datą na dokumencie OT) wszelkie koszty i przychody finansowania zewnętrznego powinny więc obciążać rachunek zysków i strat (wynik) okresu bieżącego;
• nieprawidłowo ustalone różnice kursowe wynikają zazwyczaj z błędnie przyjętych kursów walut. Zasady stosowania kursów walut i sposoby wyceny określa art. 30 UoR.

 

Czy można zaliczyć w koszty sprzęt sfinansowany częściowo z funduszy unijnych?

Czy można zaliczyć w koszty zakupy wyposażenia sfinansowanego z dotacji urzędu pracy, która pochodzi częściowo z Funduszu Pracy, a częściowo z funduszy unijnych?

Zwolnione z opodatkowania są dotacje od instytucji międzynarodowych pochodzące ze środków bezzwrotnej pomocy oraz dotacje otrzymane z budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego oraz dotacje na zakup lub wytworzenie środka trwałego.


Jeżeli z otrzymanej dotacji sfinansujesz zakup wyposażenia zaliczanego do środków trwałych, to skorzystasz ze zwolnienia zawartego w art. 17 ust. 1 pkt 21. Jeżeli będzie to wyposażenie niezaliczane do środków trwałych, to będziesz mógł skorzystać z dwóch pozostałych zwolnień, w zależności od źródeł finansowania.

Pamiętajmy, że według updop dotacja jest przychodem, który korzysta ze zwolnienia, zatem powinno się wykazać ją w informacji CIT-2/O. Analogiczne stanowisko przedstawił Urząd Skarbowy w Lesku, w interpretacji indywidualnej wydanej 17 sierpnia 2005 r. sygnatura US-PDpr-423/2/2005.

Ze względu na to, iż omawiana dotacja może korzystać ze zwolnienia, wydatków z niej sfinansowanych nie możesz zaliczyć w ciężar kosztów podatkowych. W świetle art. 16 ust 1 pkt 48 nie zalicza się w ciężar kosztów odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych (według zasad określonych w art. 16a-16m, od tej części ich wartości), która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Natomiast uznanie w ciężar kosztów podatkowych pozostałych wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z dochodów (przychodów), o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 14a, 23, 24, 42, 47 i 48, ogranicza art. 16 ust. 1 pkt 58 updop.

Trzeba pamiętać, że przy rozliczaniu dotacji obowiązuje zasada neutralności, jeżeli przychód jest zwolniony z opodatkowania, to nie można zaliczyć wydatków w ciężar kosztów. Jeżeli dotacja nie podlega zwolnieniu, to powinno się ją opodatkować i wtedy można zaliczyć wydatki w ciężar kosztów.

Jak ustalić nową ratę amortyzacyjną?

Prowadzimy działalność w formie sp. z o.o. (księgi rachunkowe). Posiadamy środek trwały o wartości początkowej 20.000 zł. Środek ten jest częściowo zamortyzowany i poddany został rozbudowie. Amortyzowany był metodą liniową ze stawką 14% (od marca 2009 r.). We wrześniu dokonano jego rozbudowy, koszt rozbudowy wyniósł 6.500 zł. Jak ustalić nową ratę amortyzacyjną?

Odpisów amortyzacyjnych dokonujesz od wartości początkowej. Wartość początkową środka trwałego powiększają koszty ulepszenia polegające na przebudowie, rozbudowie, modernizacji lub rekonstrukcji. Zwiększenie wartości początkowej poddanego ulepszeniu środka trwałego może nastąpić tylko wtedy, gdy w wyniku poniesionych nakładów uzyskano efekty np. w takiej postaci, jak: przedłużono okres używania, zwiększono zdolności wytwórcze, obniżono koszty eksploatacji środka trwałego (art. 31 ust. 1 uor).

Podobnie zagadnienie ulepszenia regulują obowiązujące Cię przepisy podatkowe. W sytuacji, gdy środek trwały poddany został ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową powiększa się o sumę wydatków na ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 3.500 zł (art. 16g ust. 13 updop). Dodatkowo według art. 32 ust. 2 pkt. 4 uor dla celów rachunkowych można przyjąć sposób ustalania wartości początkowej według przepisów podatkowych.

Wpisując środek trwały do ewidencji środków trwałych ustalasz roczną i miesięczną ratę amortyzacyjną według wyliczenia, amortyzacja:

• roczna 20.000 zł x 14% = 2.800 zł,
• miesięczna 2.800 zł/12 = 233,33 zł.

We wrześniu zwiększasz wartość początkową środka trwałego o koszty ulepszenia. Rata amortyzacyjna pozostaje bez zmian, zmieniasz ją dopiero w październiku, a to dlatego, że obowiązuje tu ta sama zasada, jaką mamy przy rozpoczęciu amortyzacji, tzn. odpisów dokonujemy począwszy od 1. miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (art. 16h ust. 1 pkt 1 updop).

Zapisy na kontach po zakończeniu we wrześniu inwestycji polegającej na rozbudowie środka trwałego:
Wn konto "Środki trwałe" 26.500 zł (20.000 zł + 6.500 zł),

Ma konto "Umorzenie" 1.633,31 zł (7 rat po 233,33 zł.).

W październiku ustalasz nową ratę amortyzacyjną od zwiększonej wartości początkowej, amortyzacja:

• roczna 26.500 zł x 14% = 3.710 zł
• miesięczna 3.710 zł/12 = 309,17 zł.

Na koniec 2009 r. amortyzacja narastająco wyniesie:

7 rat po 233,33 zł = 1.633,31 zł,

2 raty po 309,17 zł = 618,34 zł

2.251,65 zł.

Suma amortyzacji w latach 2010-2015 wyniesie 6 x (309,17 x 12) = 22.260,24 zł,

Amortyzacja narastająco na koniec 2015 r. 2.251,65 zł + 22.260,24 zł = 24.511,89 zł.

W lipcu 2016 r. nastąpi zrównanie wartości odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową środków trwałych.

Plan amortyzacji na 2016 r.:

01-06/2016 6 x 309,17 = 1855,02 zł,

07/2009 1 x 133,09 = 133,09 zł.

Amortyzacja narastająco w 2016 r. 1.988,11 zł.

Amortyzacja narastająco od 2009 r. do 07/2016 24.511,89 zł + 1.988,11 zł = 26.500 zł.


Podstawa prawna:

• art. 16g ust. 13, art. 16h ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654; ost. zm. Dz.U z 2008 r. nr 209, poz. 1316,
• art. 31 ust. 1, art. 32 ust. 2 pkt 4 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223.