Tematyka "wartości firmy" opisana została w Ustawie o rachunkowości w rozdziale 4a "Łączenie się spółek" i rozdziale 6 "Skonsolidowane sprawozdania finansowe grupy kapitałowej", a także w Międzynarodowym Standardzie Sprawozdawczości Finansowej 3 "Połączenia jednostek". Między polskimi i międzynarodowymi regulacjami występują różnice w metodologii ustalania i ujęcia wartości firmy oraz sposobie ustalania, ujęcia i rozliczania ujemnej wartości firmy.
Należy zwrócić uwagę na fakt, iż omawiane zagadnienie powstaje tylko i wyłącznie w przypadku nabycia rozliczanego metodą nabycia udziałów.
Wartość firmy
Aby móc ustalić wartość firmy powstałą w wyniku nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części należy ustalić przede wszystkim następujące wartości:
- cenę nabycia (przejęcia),
- wartość godziwą przejętych aktywów netto.
1) gdy w celu połączenia spółka wydaje (emituje) udziały - cenę rynkową tych udziałów lub inaczej ustaloną ich wartość godziwą, jeżeli nie jest znana ich cena rynkowa. W takim przypadku nadwyżkę wartości rynkowej udziałów lub inaczej ustalonej ich wartości godziwej zalicza się do kapitału zapasowego. Cenę rynkową wydanych (wyemitowanych) udziałów przyjmuje się z dnia, w którym wszystkie istotne warunki połączenia, w tym relacja wymienna udziałów, zostały ogłoszone. Jeżeli cena rynkowa w tym okresie podlegała istotnym zmianom, wówczas za cenę rynkową można przyjąć średnią cen rynkowych z miesiąca poprzedzającego i miesiąca następującego po dniu ogłoszenia wszystkich istotnych warunków połączenia;
2) nabycia własnych udziałów w celu połączenia - cenę nabycia własnych udziałów;
3) nabycia udziałów spółki przejmowanej - cenę nabycia tych udziałów;
4) gdy w celu połączenia spółka dokonuje zapłaty w innej formie niż określona w pkt 1-3 - wartość godziwą przedmiotu zapłaty;
5) gdy w celu połączenia spółka dokonuje zapłaty w rożnych formach - sumę odpowiednich wartości, o których mowa w pkt 1-4.
Wartość godziwa przejętych aktywów netto stanowi różnicę między wartością godziwą przejętych aktywów a wartością godziwą przejętych zobowiązań.
Wartość godziwą przejętych aktywów oraz zobowiązań ustala się w oparciu o art. 44b ust. 4 ustawy o rachunkowości. Wskazuje on, iż za wartość godziwą określonych aktywów lub zobowiązań przyjmuje się w szczególności w przypadku:
1) notowanych papierów wartościowych - aktualny kurs notowań pomniejszony o koszty sprzedaży;
2) nienotowanych papierów wartościowych - wartość oszacowaną, uwzględniającą takie czynniki, jak współczynnik cena do zysku i stopa dywidendy porównywalnych papierów wartościowych wyemitowanych przez spółki o podobnych charakterystykach;
3) należności - wartość bieżącą (zdyskontowaną) kwot wymagających zapłaty, wyznaczoną przy odpowiednich bieżących stopach procentowych, pomniejszoną o odpisy na należności zagrożone i nieściągalne oraz ewentualne koszty windykacji. Wyznaczanie wartości bieżących (zdyskontowanych) w odniesieniu do należności krótkoterminowych nie jest konieczne, jeżeli różnica pomiędzy wartością należności według kwot wymagających zapłaty a według ich wartością zdyskontowaną nie jest istotna;
4) zapasów produktów gotowych i towarów - cenę sprzedaży netto pomniejszoną o opust marży zysku wynikający z kosztów doprowadzenia przez spółkę przejmującą do sprzedaży zapasu lub znalezienia nabywcy;
5) zapasów produktów w toku - cenę sprzedaży netto produktów gotowych pomniejszoną o koszty zakończenia produkcji i opust marży zysku wynikający z kosztów doprowadzenia przez spółkę przejmującą zapasów do sprzedaży lub znalezienia nabywcy;
6) zapasów materiałów - aktualną cenę nabycia;
7) środków trwałych - wartość rynkową lub ich wartość według niezależnej wyceny. W przypadku gdy nie jest możliwe uzyskanie niezależnej wyceny środków trwałych - aktualną cenę nabycia albo koszt wytworzenia, z uwzględnieniem aktualnego stopnia ich zużycia;
8) wartości niematerialnych i prawnych - wartość oszacowaną, wyznaczoną w oparciu o ceny rynkowe takich samych lub podobnych wartości niematerialnych i prawnych, a w odniesieniu do wartości firmy lub ujemnej wartości firmy zawartej w bilansie spółki przejętej - wartość zerową. W przypadku gdy wartość oszacowana nie może zostać wyznaczona w oparciu o ceny rynkowe, to przyjmuje się taką wartość, która nie spowoduje powstania lub zwiększenia ujemnej wartości firmy w wyniku połączenia;
9) zobowiązań - wartość bieżącą (zdyskontowaną) kwot wymagających zapłaty, wyznaczoną przy odpowiednich bieżących stopach procentowych. Wyznaczanie wartości bieżących (zdyskontowanych) w odniesieniu do zobowiązań krótkoterminowych nie jest konieczne, jeżeli różnica pomiędzy wartością zobowiązań według kwot wymagających zapłaty a według ich wartością zdyskontowaną nie jest istotna;
10) rezerwy lub aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego - wartość możliwą do realizacji przez połączone spółki, po uwzględnieniu zmiany wartości podatkowej i księgowej aktywów netto spółki przejmowanej.
Jak wspomniałem wcześniej wartość firmy powstaje w momencie nabycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa przez inną jednostkę. Zgodnie z art. 33 ust. 4 ustawy o rachunkowości wartość firmy stanowi różnicę między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części, a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto. Wzór na ustalenie wartości firmy przedstawia się następująco:
WP - WGAN > 0 => WF
Gdzie:
WP - wynagrodzenie przekazane,
WGAN - WARTOŚĆ GODZIWA PRZEJĘTYCH AKTYWÓW NETTO
WF - WARTOŚĆ FIRMY
Tak ustaloną wartość firmy jednostka przejmująca prezentuje w pozycji wartości niematerialnych i prawnych i rozlicza w następnych okresach zgodnie z art. 44b ust. 10, który mówi, iż od wartości firmy jednostka dokonuje odpisów amortyzacyjnych w okresie nie dłuższym niż 5 lat z zastosowaniem metody liniowej i zalicza je do pozostałych kosztów operacyjnych. W uzasadnionych przypadkach jednostka może wydłużyć ten okres do 20 lat.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz