Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych według MSSF i UoR

Polskie regulacje oraz międzynarodowe są zbieżne jeśli chodzi o poniższe zasady:

1) Amortyzacji podlega wartość początkowa, pomniejszona o szacowaną wartość końcową, o ile jest ona istotna,

2) Okres amortyzacji powinien być adekwatny do okresu użytkowania środka trwałego,

3) Możliwe stosowanie jest różnych metod amortyzacji,

4) Odpisy amortyzacyjne powinny być równoważone przez korzyści ekonomiczne uzyskane przez podmiot z tytułu używania środków trwałych.

Zasadniczo przyjąć można, że w MSSF i uor amortyzację liczymy od ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, pomniejszoną o wartość końcową środka trwałego, ale według MSSF na wartość początkową środka trwałego wpływają także koszty demontażu lub renowacji miejsca, o czym była mowa wcześniej.

Największą różnicą w amortyzacji według MSSF i uor jest przedmiot amortyzacji. Według MSSF dany rzeczowy składnik aktywów w wielu przypadkach będzie rozdzielony na odrębne obiekty, dla których wymagane będzie odrębne ustalenie okresu ich użytkowania lub nawet metody amortyzacji. Przykładowo, jeśli za środek trwały przyjmiemy samolot, to należy w nim wyróżnić co najmniej trzy odrębne obiekty inwentarzowe dla celów amortyzacji: kadłub z rzeczowym wyposażeniem, silniki i systemy elektroniczne. W przypadku lokomotywy będzie to system jezdny, system napędowy, kadłub.

Inną różnicą w liczeniu amortyzacji rzeczowego majątku trwałego jest moment rozpoczęcia amortyzacji. Według MSSF rozpoczynasz od momentu przyjęcia do użytkowania. W przypadku podmiotów stosujących uor zwykle jest to miesiąc następujący po miesiącu przyjęcia do użytkowania (W Polsce robi tak zdecydowana większość firm ze względu na przepisy podatkowe, chociaż nie wynika to z uor. Mimo tego, że Uor generalnie nie dopuszcza liczenia amortyzacji tak jak w przepisach podatkowych, to w praktyce wiele podmiotów robi to na podstawie przepisów podatkowych, aby nie było rozbieżności).

Różnice występują również w metodach liczenia amortyzacji. Uor dopuszcza przykładowo takie metody jak naturalna, liniowa, degresywna i progresywna. MSR 16 określa jedynie ogólnie, że amortyzacja odzwierciedla tryb konsumowania przez jednostkę gospodarczą korzyści ekonomicznych ze składnika aktywów (wskazuje na wielość metod amortyzacji), natomiast polskie prawo podatkowe tylko liniową i degresywną. Rezultatem tego jest stosowanie w praktyce metody tylko liniowej lub degresywnej.

Kolejną różnicą jest weryfikacja metody i okresu amortyzacji. Uor nie dopuszcza weryfikacji metody amortyzacji, możliwa zgodnie z uor jest tylko weryfikacja okresu amortyzacji, a przez to stawek odpisów okresowych. Według MSSF jest możliwa, a nawet oczekiwana weryfikacja i metody, i okresu amortyzacji, na przykład na koniec okresu sprawozdawczego, ale także w ciągu okresu sprawozdawczego. Zmiana stawek odpisów amortyzacyjnych według uor może nastąpić wyłącznie z początkiem następnego okresu sprawozdawczego. Według MSSF zmiana taka powinna nastąpić od razu, kiedy przesłanki na to wskazują.